Nieterminowe regulowanie należności lub całkowity brak płatności ze strony klientów to problem, z którym musi liczyć się niemal każda firma. Jeśli takich przypadków będzie więcej, zagrozi to płynności finansowej przedsiębiorstwa. Warto więc skorzystać z usługi ubezpieczenia należności, chroniącej przed niewypłacalnością kontrahentów.

Co to jest ubezpieczenie należności 

Ubezpieczenie należności inaczej kredyt kupiecki to polisa obejmująca wierzytelność powstałą w wyniku sprzedaży towarów lub usług z odroczonym terminem płatności. Każdy taki kredyt jest opatrzony ryzykiem niewypłacalności kontrahenta. Dzięki ubezpieczeniu należności handlowej można się przed nim ochronić — w razie wystąpienia niewypłacalności ubezpieczyciel zajmie się odzyskaniem należności, a w razie braku takiej możliwości w określonym umową terminie, wypłaci odszkodowanie. Może ono dotyczyć zarówno krajowych, jak i zagranicznych kontrahentów.

Ubezpieczenie to może występować w dwóch wariantach:

• portfelowym — obejmuje on wszystkich kontrahentów danego przedsiębiorstwa lub ich wybraną część, co do której istnieje podejrzenie niewypłacalności
• pojedynczym — może dotyczyć konkretnej transakcji lub pojedynczego kontrahenta.

Ten drugi wariant jest jednak o wiele rzadziej oferowany.

Konsekwencje niewypłacalności kontrahentów 

Zatrzymanie przepływu gotówki spowodowane niewypłacalnością klientów jest jednym z głównych powodów upadania przedsiębiorstw. Choć mimo ponoszenia strat firma może relatywnie długo funkcjonować, odcięcie dopływu gotówki i utrata bieżącej płynności finansowej bardzo szybko doprowadzi do jej upadłości. Warto więc rozważyć wykupienie polisy ubezpieczenia należności handlowych, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia takiej sytuacji.

Warunki ubezpieczenia należności handlowej 

Jak każde inne, także ubezpieczenie należności handlowej ma swoje warunki. Warto przyjrzeć się im bliżej przed podjęciem ostatecznej decyzji i porównać ze sobą kilka ofert — niektóre mogą zawierać koszty dodatkowe (np. windykacji). Oto ogólny obraz warunków ubezpieczeń należności.

Limit kredytowy i udział własny ubezpieczyciela 

Oferenci ubezpieczeń należności określają ryzyko niewypłacalności konkretnych kontrahentów na podstawie analizy danych o uczestnikach rynku. Jest to punktem wyjścia do wyznaczenia limitu kredytowego, czyli maksymalnej kwoty odpowiedzialności ubezpieczyciela za należności danego kontrahenta (ustala się go indywidualnie dla każdego z nich). Zdarza się też, że limit ustalany jest w formie zryczałtowanej, gdzie ryzyko indywidualne nie jest badane. Przedsiębiorstwa udzielające kredytów kupieckich ponad ustalony limit kredytowy robią to już na własne ryzyko.

Ubezpieczyciel proponuje także swoją franszyzę redukcyjną, tj. wysokość własnego udziału w szkodzie. Należy przez to rozumieć kwotę lub procent, o jaki pomniejszone będzie wypłacone odszkodowanie.

Warunki wypłaty odszkodowania 

Konkretne warunki wypłaty odszkodowań ustala się w chwili podpisywania umowy ubezpieczenia i będą zależeć od danego ubezpieczyciela — definicje wypadku ubezpieczeniowego (tj. zdarzenia umożliwiającego wypłatę) może się różnić między oferentami. Podstawą będzie jednak zawsze niewypłacalność dłużnika, którą należy rozumieć jako jego upadłość lub niemożność wyegzekwowania od niego należności w określonym czasie (najczęściej 4 – 6 miesięcy). Odszkodowanie, oczywiście pomniejszone o udział własny, wypłacane jest po upływie tego okresu.

Co wpływa na wysokość składki 

Wysokość składki ubezpieczenia oblicza się iloczynem obrotu przedsiębiorstwa w danym okresie rozliczeniowym i wyrażonej procentowo stawki ubezpieczenia.

Podstawowymi czynnikami wpływającymi na koszty ubezpieczenia należności handlowej będą:

• skala działalności przedsiębiorstwa — tj. kwoty przychodów rocznych
• częstotliwość wystawiania faktur
• terminy płatności należności — a więc długość okresu, na jaki przeciętnie odraczane są płatności
• liczba kontrahentów i skala obrotów z tymi największymi — czyli dywersyfikacja ilościowa i kwotowa portfela należności
• ryzyko niewypłacalności kontrahentów — czyli ich sytuacja finansowa
• dotychczasowa szkodowość — tj. kwoty należności utraconych w latach ubiegłych

Podsumowanie 

Ubezpieczenie należności handlowych to cieszące się słuszną popularnością rozwiązanie dla wszystkich przedsiębiorstw chcących zapewnić sobie gwarancję płynności finansowej i uniknąć przykrych niespodzianek wynikających z niewypłacalności kontrahentów. Decyzja o wykupieniu ubezpieczenia powinna oczywiście być dobrze przemyślana — pod uwagę trzeba wziąć wiele czynników, niekoniecznie mogących być zmierzonymi. W ogólnym rozrachunku jednak korzyści płynące z takiej polisy znacznie przeważają nad jej kosztami.