Z tym pytaniem do firmy Archeologia Gdańsk Ideatorium zwracają się często osoby, które muszą w ramach inwestycji zrealizować różne badania archeologiczne.  Zadają te pytanie z obawą, ponieważ słyszeli, że „badania archeologiczne mogą trwać latami”.  Zauważyliśmy, że wokół czasu trwania prac archeologicznych narosło wiele mitów i niedomówień, które są powodem do niepokoju i stresu wśród inwestorów.

Na wstępnie należy zaznaczyć, iż w Polsce najczęściej wykonywane są dwie formy prac archeologicznych: nadzór archeologiczny i badania wykopaliskowe.  Zaznaczmy też, że w artykule tym odnosimy się jedynie do czasu prac terenowych, a nie czasu trwania procedur postępowania administracyjnego towarzyszącym badaniom archeologicznym – co będzie tematem osobnego artykułu.

W przypadku nadzoru archeologicznego trwa on najczęściej tyle, ile trwają wszelkie prace ziemne w ramach inwestycji. Rolą archeologa jest obserwacja odkrywanych nawarstwień i sprawdzanie czy nie występują zabytki archeologiczne. Należy mieć na uwadze, iż w przypadku odkrycia w trakcie nadzoru stanowiska archeologicznego, archeolog wstrzymuje prace ziemne i informuje właściwego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytów o odkryciu. Do takiego działania archeolog zobligowany jest decyzją konserwatorską. Konserwator Zabytków najczęściej nakazuje wykonanie archeologicznych badań ratowniczych, które realizowane są do czasu zadokumentowania i pozyskania wszelkich odkrytych zabytków. Takie zdarzenia – wstrzymanie prac i konieczność badań ratowniczych – są przyczyną wielu nieprozumień, często celowych, na linii archeolog – inwestor. Realizując inwestycje na dużych obszarach np. kilku hektarowych wzrasta szansa odkrycia stanowiska archeologicznego w ramach nadzorów. Inwestor powinien być o takiej możliwości  uświadomiony, a często nie jest. W firmie Archeologia Gdańsk Ideatorium przykładamy wielką wagę do właściwej komunikacji i omawianiu wszelkich potencjalnych wyzwań archeologicznych w ramach realizacji inwestycji – szczególnie szerokopłaszczyznowych.

Odkrycie stanowiska archeologicznego i nakaz wykonania badań ratowniczych na obszarze inwestycji przedłuża termin realizacji prac budowlanych, co także jest wykorzystywane przez wykonawców jako podstawa do przedłużenia terminów realizacji całej budowy.

Czas trwanie wykopaliskowych badań archeologicznych –  wyprzedzających i ratowniczych ( o których była mowa wyżej) uzależniony jest od dwóch głównych czynników – harmonogramu inwestycji oraz charakteru samego stanowiska archeologicznego. W przypadku badań pod domek jednorodzinny prace te najczęściej trwają do dwóch dni roboczych.  Inaczej sytuacja wygląda w przypadku inwestycji wielkopowierzchniowych. W tym przypadku najczęściej inwestor w porozumieniu z archeologiem określa realne ramy czasowe na przeprowadzanie badań. Powinny być jednak poprzedzone analizą możliwości logistycznych innych firm archeologicznych. Trudno bowiem zakładać, że stanowisko o powierzchni  hektara, czyli 100 arów zostanie przebadane w ciągu tygodnia! Zdarza się bowiem, że potencjalny wykonawca badań archeologicznych, chcąc zdobyć zlecenie, określa bardzo atrakcyjny termin dla inwestora. Najczęściej jednak z powodu różnych okoliczności m.in. duża liczba obiektów archeologicznych, ciężkie warunki terenowe, złe warunki atmosferyczne – atrakcyjny termin staje się niearealny do utrzymania! Powoduje to wiele komplikacji – następują opóźnienia, teren badań nie jest odebrany przez przedstawicieli Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a tym samym nie można rozpocząć zaplanowanych robót budowlanych.

W ramach współpracy, uwzględniany jest terminarz inwestycji oraz potencjalny czas prac archeologicznych, które uzależnione są od charakteru samego stanowiska i jego położenia. Należy pamiętać, że badania archeologiczne mają charakter naukowy. Od ich jakości zależy jak dużo będziemy wiedzieć o przeszłości. Z tego też powodu zdecydowanie dłużej będą trwały prace na dużym cmentarzysku szkieletowym na lessach, niż na niewielkiej osadzie położonej na piaskach. Uzgodnione terminy pomiędzy inwestorem a firmą archeologiczną  są najczęściej elementem umowy.

Sprawdź czy firma Archeologia Gdańsk Ideatorium może Tobie pomóc z określeniem terminu badań archeologicznych.