Ostatni rok to okres w którym znacząco zmniejszyła się liczba umów o pracę zawartych na czas określony. Można już mówić w tym zakresie o poważnej zmianie trendu, jednak do średniej europejskiej wciąż nam daleko.
Ile osób pracuje w Polsce na umowach terminowych?
Zgodnie z danymi GUS na koniec 2018 roku w Polsce na umowach terminowych pracowało ponad 3 mln osób. To o 286 tysięcy mniej, niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, co stanowi prawie 9%-owy spadek. Tendencja spadkowa utrzymuje się już kolejny rok, jednak jej tempo nabrało znacznego przyspieszenia.
Poniższa tabela obrazuje zmiany jakie zaszły na przestrzeni ostatnich lat w zakresie liczby osób pracujących na umowach terminowych.
Rok |
Zmiana liczby pracowników w tysiącach |
Procentowa zmiana liczby pracowników |
2011 |
-50 |
-1,5% |
2012 |
-34 |
-1,0% |
2013 |
+116 |
+3,6% |
2014 |
+291 |
+8,7% |
2015 |
-68 |
-1,9% |
2016 |
-110 |
-3,1% |
2017 |
-134 |
-3,9% |
2018 |
-286 |
-8,6% |
Co ma wpływ na taką sytuację?
Na pewno ważnym czynnikiem jest niskie bezrobocie. Dzięki niemu pracownik ma coraz więcej do powiedzenia na rynku pracy i wymaga od pracodawcy umowy zawartej na czas nieokreślony. Ponadto zmianie uległy przepisy kodeksu pracy. Zgodnie z nimi, od 22 lutego 2016 roku, umowy na czas określony mogą być zawierane na maksymalnie 33 miesiące. Po tym okresie ulegają automatycznemu przekształceniu w umowy na czas nieokreślony. Ponadto, w takiej formie dany pracodawca może zatrudnić pracownika tylko trzy razy.
To wszystko ma niebagatelny wpływ na malejącą ilość umów terminowych. Poniższa tabela ukazuje liczbę zawieranych umów o pracę w Polsce w ostatnich latach, z podziałem na umowy zawarte na czas określony i nieokreślony. Dane są przedstawione w tysiącach sztuk.
Rok |
Liczba umów na czas nieokreślony |
Liczba umów na czas określony |
Łączna liczba umów o pracę |
2010 |
8.672 |
3.329 |
12.001 |
2011 |
8.795 |
3.279 |
12.074 |
2012 |
8.944 |
3.245 |
12.189 |
2013 |
8.973 |
3.361 |
12.334 |
2014 |
8.961 |
3.652 |
12.612 |
2015 |
9.277 |
3.584 |
12.861 |
2016 |
9.500 |
3.474 |
12.974 |
2017 |
9.741 |
3.340 |
13.081 |
2018 |
10.003 |
3.054 |
13.057 |
Jak widać z powyższego zestawienia, na przestrzeni ostatnich 9 lat, systematycznie rośnie liczba zawartych umów na czas nieokreślony. Podobna tendencja występuje w zakresie łącznej liczby umów, z wyjątkiem ostatniego roku, gdy nastąpił ich delikatny spadek. Natomiast liczba umów terminowych gwałtownie przyrosła w roku 2014, by od tego czasu notować ciągły spadek. Widać w ostatnich latach ewidentnie tendencję do zamiany umów terminowych na umowy zawierane na czas nieokreślony. Nalezy podkreślić że najlepszym województwem na tle całej Polski jest Łódzkie. W takim wypadku najlepsza jest praca w Łodzi.
Jak wygląda udział umów terminowych w zawartych ogółem na tle Europy?
Mimo znacznego i widocznego spadku ilości umów zawieranych na czas określony, na tle Europy jesteśmy w tym zakresie outsiderem. Podczas gdy w Polsce średnia ta wynosi 23,4% umów pracowników najemnych, w Europie ten wskaźnik oscyluje wokół 14,4%. Jak widzimy, duże pole do popisu w tym zakresie przed naszymi pracodawcami.
Poniższa tabela ukazuje procentowy udział umów na czas określony w ogólnej liczbie umów o pracę w poszczególnych państwach Europy. Badaniem objęto pracowników w wieku 15-64 lat na koniec III kwartału 2018 roku.
Kraj |
Procentowy udział umów na czas określony w umowach ogółem |
Rumunia |
1,1 |
Łotwa |
2,3 |
Litwa |
2,9 |
Bułgaria |
4,9 |
Estonia |
5,0 |
Wielka Brytania |
5,4 |
Malta |
7,1 |
Węgry |
7,1 |
Słowacja |
8,0 |
Czechy |
8,4 |
Austria |
9,8 |
Dania |
10,8 |
Luksemburg |
11,0 |
Irlandia |
11,1 |
Belgia |
11,1 |
Niemcy |
12,5 |
Grecja |
12,7 |
Cypr |
14,2 |
Słowenia |
16,0 |
Szwecja |
16,7 |
Francja |
17,0 |
Finlandia |
17,6 |
Włochy |
18,0 |
Chorwacja |
20,8 |
Holandia |
21,8 |
Portugalia |
22,3 |
Polska |
23,8 |
Hiszpania |
27,5 |
Jak widzimy z powyższej tabeli, Polska wraz z Hiszpanią i Portugalią mocno zaniża ten europejski wskaźnik. Przyczyny takiego zjawiska mogą być różne. W poszczególnych krajach często są to uwarunkowania lokalnego rynku pracy, sytuacja gospodarcza, stopa bezrobocia, czy też oczekiwania pracownicze. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi co spowodowało akurat taki, a nie inny wynik.